Ai cũng mong muốn một cuộc sống khỏe mạnh và trường thọ. Tuy nhiên, tuổi thọ của mỗi người lại khác nhau, dù cùng chung huyết thống và môi trường sống. Bên cạnh các yếu tố sức khỏe được chẩn đoán bởi bác sĩ, có những dấu hiệu bên ngoài có thể hé lộ phần nào về tuổi thọ tiềm năng của một người, đặc biệt là ở nam giới. Bài viết này, dựa trên các nghiên cứu khoa học và kinh nghiệm chuyên môn, sẽ chỉ ra những đặc điểm “1 lớn, 2 nhỏ, 3 nhanh” có thể là lời cảnh báo về tuổi thọ không cao ở nam giới.
Kích thước vòng eo có ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và tuổi thọ của cả nam và nữ. Ngay cả khi bạn không bị thừa cân hay béo phì, một vòng eo quá lớn vẫn có thể cản trở quá trình lão hóa chậm và sống lâu. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nữ giới dễ tích mỡ ở vùng bụng dưới hơn nam giới do yếu tố sinh lý. Ngược lại, vòng eo lớn ở nam giới lại mang đến nguy cơ cao hơn.
Một nghiên cứu tại Mỹ đã chỉ ra rằng những người có vòng eo trên 89cm có nguy cơ tử vong cao hơn 79% so với những người có số đo eo dưới 71cm. Vòng eo lớn làm tăng nguy cơ tử vong sớm do các bệnh tim mạch, hô hấp, ung thư, gan nhiễm mỡ và rối loạn chuyển hóa. Các chuyên gia khuyến cáo rằng số đo vòng eo không nên vượt quá 80cm. Nếu bạn có vòng eo dày, tích tụ nhiều mỡ thừa, hãy điều chỉnh chế độ ăn uống và tập luyện để cải thiện sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.
Mỡ bụng, đặc biệt là mỡ nội tạng, không chỉ đơn thuần là lớp mỡ thừa dưới da. Nó là một cơ quan nội tiết, sản xuất các hormone và chất gây viêm có hại cho cơ thể. Mỡ nội tạng bao quanh các cơ quan quan trọng như gan, tụy và ruột, gây cản trở chức năng của chúng và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.
Hai yếu tố tưởng chừng không liên quan nhưng lại có thể phản ánh tình trạng sức khỏe tổng thể và dự đoán tuổi thọ của nam giới: dung tích phổi và lực nắm bàn tay.
Dung tích phổi là thể tích khí tối đa mà phổi có thể chứa khi hít vào hết sức. Người có phổi khỏe mạnh và dung tích phổi lớn thường dễ dàng hít thở hơn và có tiềm năng sống lâu hơn. Bởi lẽ, oxy là yếu tố then chốt để các cơ quan, mô và tế bào hoạt động hiệu quả. Nữ giới thường có dung tích phổi nhỏ hơn nam giới. Nghiên cứu chỉ ra rằng nam giới có dung tích phổi nhỏ có xu hướng tuổi thọ ngắn hơn.
Ngoài việc sử dụng máy móc chuyên dụng, bạn có thể tự kiểm tra dung tích phổi bằng một bài kiểm tra đơn giản:
Nếu bạn có thể thổi tắt ngọn lửa chỉ bằng một lần thổi mạnh, điều đó cho thấy chức năng phổi và hô hấp của bạn đang ở trạng thái ổn định.
Lực nắm bàn tay là một thước đo quan trọng về sức khỏe tổng thể, đặc biệt là đối với nam giới. Lực nắm trung bình của nam giới khỏe mạnh dao động từ 30-38kg. Nghiên cứu cho thấy, giảm 5kg lực nắm có liên quan đến tăng 17% nguy cơ tử vong do đau tim hoặc đột quỵ trong vòng 4 năm. Người có tỷ lệ cơ bắp cao thường có lực nắm mạnh hơn, đồng thời cũng có xu hướng tập thể dục thường xuyên và có sức khỏe tổng thể tốt hơn.
Lực nắm bàn tay còn có mối tương quan với sức khỏe tâm thần, đặc biệt là bệnh trầm cảm. Nghiên cứu năm 2022 tại Ấn Độ cho thấy những người có lực nắm bàn tay yếu có tốc độ lão hóa ADN nhanh hơn.
Ba thói quen “nhanh” này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và rút ngắn tuổi thọ của nam giới: nhịp tim nhanh, ăn quá nhanh và thức dậy quá nhanh.
Nhịp tim và tuổi thọ có mối liên hệ chặt chẽ. Nhịp tim bình thường của người trưởng thành là từ 60-100 nhịp mỗi phút. Tuy nhiên, so với người có nhịp tim 60 nhịp/phút, người có nhịp tim 70-80 nhịp/phút có thể bị rút ngắn 3 năm tuổi thọ. Tương tự, nhịp tim 80-90 nhịp/phút có thể rút ngắn 5 năm tuổi thọ, 90-100 nhịp/phút rút ngắn 8 năm và trên 100 nhịp/phút rút ngắn đến 13 năm. Tuy nhiên, nhịp tim quá chậm (dưới 50 nhịp/phút) cũng không tốt cho sức khỏe, vì nó có thể gây rối loạn chức năng do tim không bơm đủ máu đến các cơ quan.
Hút thuốc, uống rượu, hoạt động thể chất quá sức, hưng phấn, bệnh tật, sốt, thiếu máu, sốc, thiếu máu cơ tim và suy tim sung huyết đều có thể gây ra nhịp tim nhanh.
Nhiều nam giới có thói quen ăn quá nhanh, cho rằng đó là cách tiết kiệm thời gian. Tuy nhiên, đây là một thói quen có hại cho sức khỏe, ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ. Ăn quá nhanh gây áp lực lên đường tiêu hóa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến dạ dày và các cơ quan tiêu hóa khác. Các bệnh lý về dạ dày có thể xuất hiện nếu tình trạng này kéo dài. Hơn nữa, khi ăn quá nhanh, não bộ không kịp nhận tín hiệu no, dẫn đến ăn quá nhiều, tăng cân và béo phì.
Nhiều người cho rằng thức dậy ngay khi chuông báo thức reo là một thói quen tốt. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo rằng không nên bật dậy quá nhanh vào buổi sáng. Trong khi ngủ, huyết áp thường thấp và có xu hướng tăng nhanh khi mới thức dậy. Do đó, việc bật dậy ngay khi mở mắt có thể gây ra hiện tượng huyết áp tăng đột ngột, khiến các huyết quản căng mạnh, thậm chí nứt vỡ, hoặc không cung cấp đủ máu cho não bộ, gây chóng mặt và khó chịu.
Bài viết đã phân tích những dấu hiệu “1 lớn, 2 nhỏ, 3 nhanh” có thể cảnh báo về nguy cơ tuổi thọ ngắn ở nam giới, từ vòng eo quá khổ đến thói quen sinh hoạt hàng ngày. Việc nhận biết sớm và điều chỉnh những yếu tố này thông qua lối sống lành mạnh là chìa khóa giúp nam giới cải thiện sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật và hướng đến một cuộc sống trường thọ, an vui.